Xã Nam Sách

Xã Nam Sách “Địa linh – Nhân kiệt – Hội tụ tinh hoa – Vươn tầm phát triển”

1. Vị trí địa lý và hành chính

Nam Sách là một trong 114 xã, phường, đặc khu thuộc thành phố Hải Phòng, nằm ở vị trí trung tâm của huyện Nam Sách cũ và phía Tây thành phố. Xã Nam Sách giáp với các xã Thái Tân, Trần Phú, An Phú và các phường Thành Đông, Nam Đồng, Ái Quốc.

Bản đồ địa giới hành chính xã Nam Sách

Nam Sách có diện tích tự nhiên 19,75 km², dân số 36.758 người, được hình thành trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và dân số của thị trấn Nam Sách, xã Hồng Phong và xã Đồng Lạc trước đây.

Địa hình xã tương đối bằng phẳng, nằm trong vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng, đất đai được bồi tụ bởi phù sa các sông Thái Bình, Kinh Thầy và Lai Vu, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và phát triển các ngành nghề. Toàn xã có 25 thôn là La Văn Cầu, Nguyễn Văn Trỗi, Nhân Đào, Hoàng Hanh, Nguyễn Quốc Trị, Mạc Thị Bưởi, Nhân Hưng, Đồng Khê, La Xuyên, Thượng Đáp, Đồn Bối, Đụn, Đoàn Kết, Phù Liễn, Vạn Tải đông, Vạn Tải tây, Nam Khê, Miếu Lãng, Đông Phan, Trâm Kiều, Trúc Khê, Nham Cáp, Nhân Lễ, Cẩm La, Hảo Quan.

2. Lịch sử hình thành và ý nghĩa tên gọi

Địa danh Nam Sách có từ thế kỷ X, trải qua nhiều thời kỳ với các tên gọi như Nam Sách Giang, Nam Sách lộ, Nam Sách Thừa Tuyên, Nam Sách phủ, Nam Sách huyện dưới các triều đại Đinh, Lê, Lý, Trần... cho đến nay, tên gọi Nam Sách được giữ nguyên suốt lịch sử, thể hiện truyền thống văn hiến và bản sắc riêng của vùng đất này.

Khi tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp, xã Nam Sách được đặt tên theo huyện cũ nhằm khơi dậy niềm tự hào về truyền thống quê hương.

“Nam Sách” còn có ý nghĩa sâu sắc – là “Sách của trời Nam”, không chỉ tôn vinh giá trị văn hóa, lịch sử mà còn mang tính giáo dục truyền thống cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

3. Giao thông và hạ tầng kết nối

Xã Nam Sách được kết nối thuận lợi bởi tuyến Quốc lộ 37 chạy qua, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và phát triển kinh tế - xã hội. Hệ thống giao thông đồng bộ với đường dẫn cầu Hàn nối thẳng Quốc lộ 5A và đường trục Đông - Tây chạy qua xã giúp việc lưu thông hàng hóa và đi lại của người dân rất thuận tiện.

Những con đường kết nối giao thông

4. Kinh tế và định hướng phát triển

Kinh tế Nam Sách phát triển trên nền tảng nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ. Nông nghiệp đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng sản xuất hàng hóa, với các vùng chuyên canh lúa, rau màu áp dụng quy trình VietGAP, GlobalGAP. Làng nghề trồng hoa, cây cảnh Phù Liễn nổi tiếng với nhiều sản phẩm hoa tươi, cây cảnh có giá trị kinh tế và thẩm mỹ cao.

Hoa Phù Liễn có giá trị kinh tế và thẩm mỹ cao

Trước kia, xã có nhiều làng nghề thủ công nổi tiếng như đan võng ở Quan Đình, dệt vải ở Đồn Bối. Hiện nay, công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp đang dần thay thế, với sự hiện diện của cụm công nghiệp An Đồng và nhiều doanh nghiệp trong – ngoài nước đầu tư, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động.

Công ty Cổ phần Nhựa và Môi trường Xanh An Phát có quy mô lớn và dây chuyền sản xuất hiện đại

Hai chợ lớn là chợ Nam Sách (hay còn gọi là chợ huyện trước đây) và chợ Hóp là trung tâm giao thương sầm uất của vùng và các khu vực lân cận.

Trong tương lai gần, xã Nam Sách được định hướng trở thành phường, tận dụng vị trí địa lý chiến lược và hạ tầng đồng bộ nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội.

5. Văn hóa – Giáo dục – Khoa bảng

Nam Sách là mảnh đất “địa linh, nhân kiệt", có truyền thống hiếu học và khoa bảng, là nơi sinh ra, nuôi dưỡng nhiều nhân tài lỗi lạc, nhiều danh nhân văn hoá của quê hương, đất nước. Tỉnh Hải Dương (trước đây) có 10 vị trạng nguyên, thì huyện  Nam Sách (cũ) có 5 vị, trong đó có 2 vị ở xã Nam Sách hiện nay là: Trạng nguyên Trần Sùng Dĩnh (1487) người Đồng Khê; Trạng nguyên Vũ Dương (1493) người Mạn Nhuế ( Mạn Nhuế là tên cổ của thị trấn Nam Sách cũ).

Đình Nhân Lý di tích lịch sử cấp Quốc gia

Trong “Bia kỷ niệm văn học xã Mạn Nhuế” lập năm 1926, hiện còn đặt tại đình Vạn Niên, có ghi: Trạng nguyên Trần Sùng Dĩnh và Trạng nguyên Vũ Dương cùng làm quan trong triều, cùng dự Tao đàn nhị thập bát tú thời vua Lê Thánh Tôn, nên đời gọi làng Mạn Nhuế là “Trạng nguyên ấp”

 Qua các triều đại phong kiến là huyện có số người đỗ tiến sĩ nhiều nhất cả nước, tới 125 tiến sĩ nho học.

Người dân Nam Sách cần cù, sáng tạo, giàu nghị lực, yêu quê hương đất nước và có đời sống văn hóa tinh thần phong phú. Ở hầu hết các thôn đều có đình, chùa, đền, miếu, nghè với những kiến trúc đẹp, nét hoa văn tinh xảo. Trên địa bàn xã hiện có 4 di tích xếp hạng cấp quốc gia, đều là các di tích nổi tiếng như: đình Vạn Niên ở  Hoàng Hanh, đình Nhân Lý ở Nhân Đào, nghè Đồn ở thôn Đụn, Từ Vũ ở  Thượng Đáp. Xã còn có cây duối cổ có tuổi đời trên 300 năm tại khuôn viên đình Hảo Quan đã được công nhận là cây di sản Việt Nam.

Cây duối cổ có tuổi đời trên 300 năm tại khuôn viên đình Hảo Quan

6. Truyền thống cách mạng

Nam Sách là vùng đất giàu truyền thống cách mạng. Qua các cuộc kháng chiến, trên 500 người con ưu tú của quê hương đã anh dũng hy sinh, 375 thương binh, bệnh binh và người hưởng chính sách như thương binh; người nhiễm chất độc hóa học; 64 Bà Mẹ được nhà nước phong tặng, truy tặng danh hiệu Mẹ Việt Nam anh hùng.

 Xã Đồng Lạc (nay là một phần của xã Nam Sách) được nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân

Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong thời kỳ kháng chiến, xã Đồng Lạc (nay là một phần của xã Nam Sách) và liệt sỹ Nguyễn Trung Goòng quê ở thôn Vạn Tải vinh dự được nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân.

7. Tôn giáo và đời sống cộng đồng

Trên địa bàn xã hiện có 2 tôn giáo được công nhận hoạt động hợp pháp là Phật giáo và Công giáo. Bà con lương giáo đoàn kết, chung sống hài hòa trong cộng đồng, góp phần xây dựng đời sống văn hóa phong phú.

8. Tổ chức Đảng và cán bộ

Đảng bộ xã Nam Sách chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025, với 53 chi bộ trực thuộc (trong đó 25 chi bộ nông thôn) và hơn 2.000 đảng viên.

Ban Thường vụ Đảng ủy xã khóa I (nhiệm kỳ 2025-2030) gồm 8 đồng chí, trong đó đồng chí Hồ Ngọc Lâm giữ chức Bí thư Đảng ủy; đồng chí Nguyễn Văn Mạnh – Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy; đồng chí Phùng Văn Diện – Phó Bí thư, Chủ tịch UBND xã.

BT