Khoai tây là loại cây trồng vụ đông, cho hiệu quả kinh tế cao hơn 2-3 lần cây lúa. Với ưu điểm thời gian sinh trưởng ngắn 85-90 ngày, tiềm năng năng suất cao, thích hợp với nhiều loại đất khác nhau, nên cây khoai tây chiếm vị trí quan trọng trong cơ cấu cây trồng vụ đông của xã Nam Sách.
Thời điểm này, cây khoai tây đã trồng được 15-20 ngày, cây đang ở ngưỡng sinh lý hết sức quan trọng: bộ rễ tơ phát triển mạnh, mầm mọc lên khỏi mặt đất phát triển thành thân chính và cành nhánh, stolon bắt đầu hình thành - tiền đề của củ, những yếu tố quyết định trực tiếp đến năng suất và chất lượng củ cuối vụ. Do vậy, toàn bộ các thao tác chăm sóc ở giai đoạn này phải được thực hiện đúng về kỹ thuật, đúng thời điểm và đúng liều lượng nhằm tối ưu hóa sinh trưởng của cây.
Để đảm bảo cây khoai tây sinh trưởng khỏe, cho năng suất cao, chất lượng củ đồng đều, tiêu thụ dễ dàng trên thị trường, Bộ phận Khuyến nông - Trung tâm Dịch vụ sự nghiệp công xã Nam Sách khuyến cáo bà con nông dân thực hiện nghiêm túc các hướng dẫn kỹ thuật về liều lượng, thời gian và phương thức bón phân cho cây khoai tây như sau:
*Quy trình đối với sử dụng phân đơn: Lượng phân bón/sào Bắc bộ (360m2) : 500-700 kg phân chuồng, 8 kg đạm Ure, 20 kg Supe lân, 7 kg Kali.
+ Bón lót: 100% phân chuồng + 100% phân lân + 30% lượng đạm + 50% Kali. Rải toàn bộ phân chuồng và lân + đạm + kali lên trên mặt luống giữa hai hàng khoai.
+ Bón thúc lần 1: Sau khi cây mọc cao 15-20cm kết hợp vun xới. Với lượng 40% lượng đạm + 25% lượng kali. Không bón trực tiếp vào gốc cây làm cây chết (bón cách gốc 10-15cm), cần cắt tỉa mỗi khóm để 3 - 4 thân.
+ Bón thúc lần 2: Sau thúc lần 1: 15-20 ngày, kết họp vun luống. Với lượng 30% lượng đạm + 25% lượng kali. Khoai tây cần vun cao để tạo nhiều tia củ, củ to và không bị xanh.
* Quy trình đối với sử dụng NPK + đất hiếm (NPK 13-10-13) : Lượng phân bón/sào Bắc bộ (360m2) : 500-700 kg phân chuồng, 25-30 kg NPK (13.10.13) + đất hiếm.
+ Bón lót: 100% phân chuồng + 40% NPK (13-10-13)
+ Bón thúc lần 1: Sau khi cây mọc cao 15-20cm kết hợp vun xới. Với lượng 25% NPK (13-10-13).
+ Bón thúc lần 2: Sau thúc lần 1: 15-20 ngày, kết họp vun luống. Với lượng 35% NPK (13-10-13).
Khoai tây là cây trồng ưa ẩm nhưng không chịu úng, thuộc nhóm “chân ẩm - đầu khô”. Vì vậy, ngay từ giai đoạn mới trồng cần duy trì độ ẩm đất ổn định để cây mọc nhanh và khỏe. Trong suốt vụ, cần tập trung cung cấp đủ nước ở ba thời điểm quan trọng: Ngay sau trồng: giữ ẩm giúp cây nhanh bén rễ; Sau trồng 20–30 ngày: kích thích hình thành nhiều củ; Sau trồng 50–60 ngày: thúc củ lớn nhanh và đạt kích thước tối ưu. Phương pháp tưới phù hợp nhất là tưới theo rãnh, hạn chế tối đa việc tưới lên thân, lá - đặc biệt khi tán cây đã phủ kín mặt luống. Khi tưới rãnh, đưa nước vào ngập khoảng 1/3-1/2 chiều cao luống, để đất tự thấm ẩm rồi tháo cạn ngay, tránh để đọng nước gây thối rễ, thối củ. Lưu ý ngừng tưới hoàn toàn từ 60–65 ngày sau trồng để tránh nứt củ, thối củ và thuận lợi cho thu hoạch.
Về phòng trừ sâu bệnh, cần áp dụng nguyên tắc quản lý dịch hại tổng hợp (IPM): sử dụng giống sạch bệnh, luân canh hợp lý, bón phân cân đối và giữ ruộng thông thoáng... Chú ý các bệnh chính hại khoai tây gồm héo xanh vi khuẩn và mốc sương, thường phát sinh mạnh trong điều kiện sương muối, nhiệt độ thấp và thời tiết âm u. Có thể sử dụng các loại thuốc có hoạt chất hoạt chất Validamycin đặc trị bệnh héo xanh, các loại thuốc có hoạt chất Chlorothalonil, Metalaxyl-M, Mancozeb đặc trị bệnh sương mai… Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ nguyên tắc 4 đúng: đúng thuốc, đúng lúc, đúng cách, đúng liều lượng - nhằm đạt hiệu quả cao và an toàn cho cây, người và môi trường.
Với việc áp dụng đúng quy trình chăm sóc, giữ ẩm hợp lý, bón phân cân đối và chủ động phòng trừ sâu bệnh theo khuyến cáo, cây khoai tây vụ đông sẽ phát triển tốt, cho củ to, đồng đều và đạt năng suất cao. Với sự vào cuộc sát sao của cán bộ kỹ thuật cùng tinh thần chủ động của bà con nông dân chính là yếu tố quyết định để khoai tây vụ đông của xã Nam Sách đạt hiệu quả kinh tế rõ rệt góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống và khẳng định vai trò của sản xuất vụ đông tại xã Nam Sách.
Thanh Tuyền